jeudi 16 décembre 2010
το μέγαρο γιακουμπιάν στη σόφρα
το σάββατο 18 δεκεμβρίου στις 2 το μεσημέρι θα προβληθει η ταινία μέγαρο γιακουμπιάν στο μεζεδοπωλείο "σόφρα" στον πεζόδρομο κλεισόβης 13 και χαλκοκονδύλη στην πλατεία κάνιγγος.
θα παρακολουθήσουμε την ταινία με συνοδεία τους περίφημους μεζέδες από την ανατολή και στη συννέχεια θα ακολουθήσει συζήτηση.
η παρέα του κεμεαπ
vendredi 10 décembre 2010
Alsajanjal
useless / Anas Al-Shaikh
The Wall is the First Lesson in Expressions / Ali Al-Qamish
Alsajanjal
By Anas Al-Shaikh
Bahrain Contemporary Art Association
The word "alsajanjal" means mirror. It is said to be of Latin origin and has been Arabized. This word was mentioned in pre-Islamic poetry, specifically in the "Mu'allaqat" of Imru' al-Qays, among others [1].
The focus of the exhibition is on the concept of "language" as a system of conventional symbols by means of which human beings, as members of a social group and participants in its culture communicate.
Through language examination, we try to find out if the language is really considered "as a great mirror of the human mind" as German Philosopher Gottfried Leibniz said, or on the contrary, it is completely independent, and as humans, we are constructed through language and are unable to think outside its sphere, thus all "facts" we believe in are relative and may be illusive and are only created by language, or as Jacques Derrida said: "There is nothing outside the text".
Derrida’s expression leads us to ask the following: was it possible to invent the concept of art and artist and find art theories and movements away from language? Or did language make the eye able to see, perceive and construct its own visual culture? Are we, after all, a simple mirror of the language and subjected to it? Are we mere tools used by language to express itself?
The exhibition also examines the impact on the Arabic language of economic and cultural globalisation, technology and communication revolution in addition to all forms of means of publication and information as well as various consumption patterns and "material" modernisation in our societies.
It examines to what extent all these factors have weakened the Arabic language and estranged the human being from his or her Arab identity, particularly in Gulf countries where citizens have become minority groups in their countries.
For political, economic, ideological and cultural purposes, these minorities have to be "subjected" and accept a new demographic fabric to suit a project aiming to turn the Gulf into a cosmopolitan region with diverse cultures, identities, languages and nationalities, where Arabic language and Arab culture are secondary and marginalized. This has created a feeling of confusion and discomfort within peoples of the region, who do not know if they have to opt for confrontation to defend their identity (language, culture, history and faith) with legal and illegal means, or accept to completely adapt and yield to these changes, or try and find a "difficult and complex" form of agreement that will inevitably cause the individual to fall into contradictions.
Note:
1. Mu'allaqat: Suspended Odes or Hanging Poems on "Kaaba" in Mecca, from the pre-Islamic period. The author of one of them is Imru' al-Qays, one of the most important Arabs poets of that era.
Anas Al-Shaikh
Artist and independent curator. Founder of group projects concerned with contemporary art practices in Bahrain since 2002.
samedi 4 décembre 2010
Ανθρώπινα μέτρα
Ανθρώπινα μέτρα/
Σαν ευτυχία
σαν έρωτας, σαν σιωπή
σαν φως, σαν θάνατος
Παρασκευάς Καρασούλος
Μέσω επάλληλων συλλογιστικών αξόνων, οδηγηθήκαμε στον τίτλο και κυρίως, στην ουσία της έκθεσης: «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΜΕΤΡΑ».
Επιθυμία μας ήταν να αφήσουμε τους συμμετέχοντες να μιλήσουν για όσα τους ενθουσιάζουν και τους φοβίζουν, τους εμπνέουν και τους απασχολούν κατά τη συνομιλία τους με την ανθρώπινη φιγούρα: για τον «κόσμο» μέσα στον κόσμο του πίνακα. Για την εμπαθή σχέση με το μοντέλο που άλλοτε προσλαμβάνεται και άλλοτε προέρχεται από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον ακολουθώντας με διαφορετικό τρόπο τις επιθυμίες και τις ανάγκες του ζωγράφου. Για τις «μυστικές φιγούρες» που ίσως κρύβονται κάτω από τις ορατές. Για την έκπληξη και την αποκάλυψη της ανθρώπινης συνθήκης. Για τις ιστορίες των ανθρώπων και για τις ανθρώπινες σχέσεις. Για τη συνομιλία και την απώλεια, τη δημιουργία, την ομορφιά, την αρρώστια και το γήρας. Για την αυτοβιογραφική διάσταση κάθε πίνακα. Για τις αντιφατικές συνθήκες της συγκίνησης και της εμπάθειας, της αγωνίας και της αμείλικτης ροής του χρόνου που ελλοχεύουν κάτω από την επιφάνεια του κάθε πίνακα. Για το εμφανές και το υπαινικτικό. Για το φως και τη σκιά, το περίγραμμα και τον ασαφή όγκο. Για το προφανές και το εφευρημένο. Για την αφηγηματικότητα και την αλληγορία. Για τη σωματικότητα και το άυλο. Για το ντυμένο και το γυμνό. Για το οικείο «εδώ» του εργαστηρίου και τη δυνητική μετάβαση σε ένα αιωρούμενο σύμπαν. Για τη λεπτή ισορροπία μεταξύ του ορατά αντιληπτού και της περιρρέουσας έννοιας. Για τη σχέση της φιγούρας με τη συνολική σύνθεση. Για τη διαπίστωση πως «σημασία δεν έχει να κάνεις ό,τι βλέπεις αλλά να συνειδητοποιείς πώς, όλα όσα βλέπεις, ενώνονται μεταξύ τους...». Για τη σημασία του χώρου όπου η φιγούρα εγκαθίσταται και ανασαίνει, αυτού του φαντασιακού χώρου που σύμφωνα με τον Scott Noel επεμβαίνει και συχνά αντιδιαστέλλεται με τον πραγματικό και τα συμβάντα του, τρεπόμενος στον «χώρο της επιθυμίας» του ζωγράφου, τρεπόμενος σε έναν χώρο πιο αληθινό από τον πραγματικό. Για την ανίχνευση του εσώτερου κόσμου της ανθρώπινης μορφής πέρα από την καταγραφή των ιδιαίτερων φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών της. Για την ανάμνηση των μεγάλων ζωγράφων της ανθρώπινης μορφής: του Giotto, του Fra Angelico, του Piero della Francesca και του Michelangelo, του Bellini, του Veronese, του Tintoretto, του Greco, του Τισιανού και του Caravaggio, του Van Eyck, του Durer, του Ter Borch, του Rembrandt, του Hals και του Vermeer, του Goya και του Velasquez, του Poussin, του Hogarth, του Corinth και του Blake, του Chardin και του Gericault, του Degas, του Corot, του Cezanne, του Matisse, του Vuillard και του Picasso, του Kokoshka, του Beckman, του Balthus,του Chaim Soutine και του Leon Kossoff , του Francis Bacon, του Lucian Freud και της Paula Rego, του Winslow Homer, του Edward Hopper και του Edwin Dickinson. Για τον τρόπο και για το μέσο: μοντέλο εκ του φυσικού ή επινοημένο, αποτύπωση μέσω φωτογραφίας, ηλεκτρονικού υπολογιστή ή βίντεο, εκούσια σύνθεση ετερόκλητων στοιχείων, μυθοπλασία. Για το λάδι, το ακρυλικό, το μολύβι και το κάρβουνο, για το σχεδιασμό και το σβήσιμο, για το πλάσιμο και το σχίσιμο. Για την ικανότητας του ζωγράφου να δημιουργεί σύγχρονους κόσμους με παραδοσιακά μέσα. Για τους κόσμους αυτούς που αρθρώνονται ίσως ακόμη δυναμικότερα υπό το βλέμμα και για το βλέμμα του πεπαιδευμένου θεατή. Για τη φρενίτιδα των μικρών συμβάντων που εγκαθίστανται στον καμβά. Για τους αφαιρετικούς και μονοχρωματικούς όγκους μοναχικών ανθρώπων που εξαϋλώνονται στον προσδιορισμό και στην τροχιά της ίδιας τους της κίνησης, καθώς ο εσώτατος πυρήνας της φόρμας, της ύλης και του χρώματος τρέπεται σε περιπετειώδη προορισμό. Για το δισταγμό μεταξύ του ορατού και του εμμέσως γνωστού. Για το αιωρούμενο μοτίβο της ανθρώπινης παρουσίας πέρα από την απόπειρα αποτύπωση μιας συγκεκριμένης ανθρώπινης φιγούρας.
Πόσα από αυτά μπορεί άραγε να συμπεριλάβει μια έκθεση με θέμα τα «ανθρώπινα μέτρα»; Αρκετά, ελπίζουμε, ώστε να συνεχίσει ο διάλογος σε μια εποχή που τον έχουμε απελπιστική ανάγκη, τόση όσο και την ίδια την τέχνη.
Ίρις Κρητικού
Νοέμβριος 2010
Libellés :
beaux arts,
irini gonou,
miltos pantelias
dimanche 28 novembre 2010
mercredi 3 novembre 2010
η ιστορία του ακανέ akane's story
Οταν επί Τουρκοκρατίας, οι τοπικοί άρχοντες ζητούσαν από τους Σερραίους υπηρέτες να τους κάνουν γλυκό, αυτοί παρασκεύαζαν έναν πηχτό χυλό από ζαχαροκάλαμο με ξηρούς καρπούς και φρέσκο αρωματικό βούτυρο, προερχόμενο από το τοπικό βουνό Λαϊλιά.
Ο χυλός έβραζε σε μεγάλα καζάνια, πάνω από δυνατή φωτιά, ενώ κάποιος ανακάτωνε συνεχώς το μίγμα με μια μεγάλη κουτάλα. Επιβλέποντας ο άρχοντας τη διαδικασία πρόσταζε συνέχεια τον Σερραίο υπηρέτη λέγοντας του "AKA" (δηλαδή ανακάτωνε) και ο υπηρέτης του απαντούσε "ΝΑΙ". Ετσι προέκυψε η σημερινή ονομασία του "AKANE"
When during the Turkish enslavement, the local lords asked the servants who lived in Serres to make them something sweet, they used to produce a thick mush from sugar mixed with nuts and fresh aromatic butter, coming from the local mountain Lailia.
The mush used to boil in large boilers, over strong fire, whereas someone was continually stirring the mixture with a big ladel. The lord overlooking the procedure used to order the servant from Serres, telling him "AKA" (which means stir) and the servant answered "NE" (which means yes). That΄s how the modern word "AKANE" came about.
(photo and text from the link: www.vasaki.gr)
jeudi 28 octobre 2010
OZMOZ II
Libellés :
ariel moscovici,
beaux arts,
christel llop,
irini gonou,
miltos pantelias,
ozmoz ii,
sylvie rivillon
mardi 26 octobre 2010
c'est du lourd
Je m'souviens , maman qui nous a élevés toute seule, nous réveillait pour l’école quand on était gamins, elle écoutait la radio en beurrant notre pain, et puis après elle allait au travail dans le froid, la nuit, ça c’est du lourd.
Ou le père de Majid qui a travaillé toutes ces années de ses mains, dehors, qu’il neige, qu’il vente, qu’il fasse soleil, sans jamais se plaindre, ça c’est du lourd.
Et puis t'as tous ces gens qui sont venus en France parce qu’ils avaient un rêve et même si leur quotidien après il a plus ressemblé à un cauchemar, ils ont toujours su rester dignes , ils n'ont jamais basculé dans le ressentiment, ça c’est du lourd , c’est violent.
Et puis t'as tous les autres qui se lèvent comme ça, tard dans la journée, qui se grattent les bourses, je parle des deux, celles qui font référence aux thunes, du genre "la fin justifie les moyens" et celles qui font référence aux filles, celles avec lesquelles ils essaient de voir si y’a moyen, ça c’est pas du lourd .
Les mecs qui jouent les choses zerma devant les blocs deal, un peu de coke, de temps en temps un peu de ke-cra (crack) et disent « je connais la vie moi monsieur ! », alors qu’ils connaissent rien, ça c’est pas du lourd.
Moi je pense à celui qui se bat pour faire le bien, qu'a mis sa meuf enceinte, qui lui dit j’t’aime, je vais assumer, c’est rien, c’est bien, qui va taffer des fois même pour un salaire de misère, mais le loyer qu’il va payer, la bouffe qu’il va ramener à la baraque, frère, ça sera avec de l’argent honnête, avec de l’argent propre, ça c’est du lourd.
Je pense aussi à ces filles qu’on a regardé de travers parce qu’elles venaient de cités, qu'ont montré à coup de ténacité, de force, d’intelligence, d’indépendance, qu’elles pouvaient faire quelque chose de leur vie, qu’elles pouvaient faire ce qu’elles voulaient de leur vie, ça c’est du lourd.
Mais t’as le bourgeois aussi, genre emprunté, mais attention je n'généralise pas, je dis pas que tous les bourgeois sont condescendants, paternalistes ou totalement imbus de leur personne, je veux juste dire qu’il y a des gens qui comprennent pas, qui croient qu’être français c’est une religion, une couleur de peau, ou l'épaisseur d’un portefeuille en croco, ça c’est bête , c'est pas du lourd , c’est...
La France elle est belle, tu le sais en vrai, la France on l’aime, y’a qu’à voir quand on retourne au bled, la France elle est belle, regarde tous ces beaux visages qui s’entremêlent.
Et quand t’insultes ce pays, quand t’insultes ton pays, en fait tu t’insultes toi-même, il faut qu’on se lève, faut qu’on se batte dans l’ensemble, rien à faire de ces mecs qui disent "vous jouez un rôle ou vous rêvez", ces haineux qui disent "vous allez vous réveiller", parce que si on est arrivé, si on est arrivé à faire front avec nos différences, sous une seule bannière, comme un seul peuple, comme un seul homme, ils diront quoi tous ?
C’est du lourd, du lourd, un truc de malade…
mardi 28 septembre 2010
η συνάντησή μας
samedi 25 septembre 2010
Φεστιβάλ Εναλλακτικής Μουσικής και Τέχνης από την Μέση Ανατολή
Ένα διαφορετικό φεστιβάλ με αραβικό ροκ και τζαζ, παραδοσιακά μακάμς και κρουστά, μέχρι electronica και ποπ σε μια ενδιαφέρουσα συνεύρεση από DJsets, performances, ψηφιακή τέχνη, φωτογραφίας και γεύσεων φιλοξενούν από τη Δευτέρα 27 του μηνός ως το Σάββατο 2 Οκτωβρίου η Ταινιοθήκης της Ελλάδας και ο πολυχώρος "Μicrasia". Το Φεστιβάλ "ΜEASAF" δεν είναι παρά ένα φεστιβάλ εναλλακτικής μουσικής και τέχνης από τη Μέση Ανατολή, προσανατολισμένο στην πολιτιστική ανταλλαγή μεταξύ Ελλάδας και Μέσης Ανατολής, που, όπως επισημαίνουν οι διοργανωτές του, "σε έναν κόσμο που ακόμα προσπαθεί να εξασφαλίσει την παγκόσμια ειρήνη και ευημερία, εμείς στο προτάσσουμε τη νέα γενιά και χτίζουμε γερές γέφυρες επικοινωνίας, συνεργασίας και αλληλεγγύης μεταξύ των λαών μας, μέσα από την παγκόσμια γλώσσα της τέχνης".
Τριάντα καλλιτέχνες από τον Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο θα παρουσιάσουν τις μουσικές και τα έργα τους, ταινίες μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ, videoart και φωτογραφία σε μια προσπάθεια να φέρουν σε επαφή το ελληνικό κοινό με τις καινούργιες τάσεις της Μέσης Ανατολής. Έτσι στις 27 και τις 28 του μηνός το διήμερο στον χώρο "Μιcrasia" είναι αφιερωμένο στην Παλαιστίνη και φιλοξενεί τον ουτίστα Νizar Rohana αλλά και έκθεση φωτογραφίας και ψηφιακής τέχνης. Την 1η Οκτωβρίου στην Ταινιοθήκη θα παίξουν οι μουσικοί Nizar Rohana (Παλαιστίνη), Aziz Maraka (Ιορδανία), Donia Massoud (Αίγυπτος), Nabil Al sayg & Al Mahabba (Συρία), Haig Yazdjan (Συρία), ενώ την επόμενη ημέρα στον ίδιο χώρο θα εμφανιστούν οι Jadal (Ιορδανία), Aziz Maraka, 1-Voice (Παλαιστίνη), Donia Massoud (Αίγυπτος), Zeid Hamdam (Λίβανος).
Στην Ταινιοθήκη στις 29 και 30 του μήνα θα προβληθούν ταινίες μικρού μήκους, ντοκιμαντέρ, videoart και music videos από τον Λίβανο, τη Συρία, την Ιορδανία, την Παλαιστίνη και την Αίγυπτο, ενώ στις 2 Οκτωβρίου θα προβληθούν οι ταινίες "Caramel" (Λίβανος) της Nadine Labaki και "Το Μέγαρο Yacoubian" (Αίγυπτος) του Marwan Hamed.
mardi 27 juillet 2010
dimanche 11 juillet 2010
Aboul Kacem Chabbi
Το Τμήμα Τουρκικών Σπουδών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών
και η
Ελληνική Επιστημονική Εταιρεία Σπουδών Μέσης Ανατολής
Σας προσκαλούν στη διάλεξη με θέμα
Άμπουλ-κάσεμ Σάμπι (1909-1934), Άραβας ποιητής της ουτοπίας
Ομιλητής: Mohamed Hassen Zouzi-Chebbi
καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Paris VIII, ποιητής
την Τρίτη 13 Ιουλίου 2010, ώρα 7.00 μμ
στο Τμήμα Τουρκικών Σπουδών, οδός Καπλανών 6
(μεταξύ οδών Σίνα και Μασσαλίας, Σόλωνος και Σκουφά, μετρό Πανεπιστήμιο)
vendredi 9 juillet 2010
ιμικ σιμικ
imik simik
afouss gh afouss
wink d winu
ira nftou
lir tssfa tassa inu
lir tssfa iwaln inu
lir tumzt afouss
arar aoui yi dik.
step by step
hand in hand
yours in mine
we will leave
when my liver is clear
when you take my hand
when my sight is clear
just take me with you
(και δεν ορκιζομαι για την μεταφραση)
mardi 22 juin 2010
η courtisane
κάποιος ανώνυμος φωτογράφος γύρω στο 1890 φωτογράφησε αυτή την όμορφη "κουρτιζάν"
και κατόπιν επιχρωμάτισε την φωτογραφία.
(από την έκθεση "where three dreams cross", 150 χρόνια φωτογραφίας από την Ινδία, το Πακιστάν, το Μπαγκλαντές που παρουσιάστηκε το χειμώνα που μας πέρασε στην Whitechapel Gallery του Λονδίνου).
jeudi 20 mai 2010
contemporary miniature στην Lahore στο Πακιστάν
lundi 17 mai 2010
σύγχρονη αραβική καλλιγραφία
lundi 10 mai 2010
jeudi 6 mai 2010
Ghani Alani
«…Όπως και στη γεωμετρία, η γραμμή της καλλιγραφίας βρίσκεται ανάμεσα σε δύο σημεία. Ο δάσκαλος βάζει το πρώτο και δίνει οδηγίες για την πορεία. Ο μαθητής είναι αυτός που θα βρει πού βρίσκεται το δεύτερο για να χαράξει τη γραμμή. Γι’ αυτό El Khatt είναι η τέχνη της γραμμής ..» Έτσι «καθοδηγεί» τους μαθητές του ένας από τους μεγαλύτερους καλλιγράφους της εποχής μας ο Ghani Alani.
Ghani Alani: ο τελευταίος μεγάλος δάσκαλος.
«…Παρατηρώντας τον δάσκαλο, η διδασκαλία ολοκληρώνεται. Ο δάσκαλος δεν είναι μόνο «λόγος» είναι και κίνηση, χειρονομία, γιατί η ίδια η καλλιγραφία είναι μια χειρονομία. Το ίδιο ακριβώς που ισχύει και στη μουσική…»
«…Δεν αρκεί να λέμε ότι το έργο είναι στην καρδιά του δημιουργού, ο δημιουργός θα πρέπει να είναι στην καρδιά του έργου του…»
Έχοντας αποκτήσει τον τίτλο του αρχικαλλιγράφου και ijajé από τον μεγάλο δάσκαλο της Σχολής της Βαγδάτης Hachim Al Baghdadi και από τον Τούρκο δάσκαλο Hamid Al Amidi, ο Ghani Alani δίδαξε την τέχνη του στο Πανεπιστήμιο της Aix-en-Province και αργότερα στο Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών στο Παρίσι, όπου ζει, εργάζεται και διδάσκει μέχρι σήμερα.
Ο Ghani Alani είναι ijajé. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα που σημαίνει «επιτρέπω» και ο ijajé είναι αυτός που έχει λάβει από τον δάσκαλο την «άδεια» -ένα είδος ανώτατου διπλώματος- να υπογράφει τα έργα του. Η καταξίωση αυτή ενώνει για πάντα τον δάσκαλο με τον μαθητή, αφού ο τελευταίος γίνεται ο νέος κρίκος στην αλυσίδα των μεγάλων δασκάλων, ενώ παράλληλα δεσμεύεται ηθικά να προχωρήσει την τέχνη του και να μεταδώσει την γνώση του στους επόμενους. Ένα είδος μύησης, όπου ο ijajé είναι ο διάδοχος του δασκάλου και με τον τίτλο αυτό εγγράφεται στο γενεαλογικό δέντρο της τέχνης της καλλιγραφίας. Απ’όλους τους μαθητές ενός μεγάλου δασκάλου ένας μόνο καταξιώνεται με τον τίτλο αυτό. Δεν έχουμε μόνο το τελετουργικό της εκτέλεσης μιας καλλιγραφικής πράξης, αλλά και το αντίστοιχο τελετουργικό της φοίτησης και της διαδοχής του δασκάλου. Το ιερό στοιχείο εισχωρεί με πολλούς τρόπους στη ζωή των μουσουλμάνων και η γραφή είναι είναι ο κατεξοχήν. Οι πιο παλιοί ijajé ανάγονται στον 12ο αιώνα. Οι πρώτοι δάσκαλοι του κλάδου παραμένουν ανώνυμοι και έτσι η καλλιγραφία θεωρείται ότι δεν έχει ούτε αρχή ούτε τέλος.
Βιβλιογραφία
L’aventure des écritures, Naissances: Bibliothèque Nationale de France, 1997
L’art du livre arabe, du manu scrit au livre d’artiste : Bibliothèque Nationale de France, 2001
Ali Emiri Efendi and his world, fermans, berats, calligraphies, books: Pera Muzesi, Istanbul 2007
GHANI ALANI: Calligraphie Arabe, Editions Fleurus, Paris 2001
ΓΚΑΤΑ ΓΙΑΣΜΙΝ: Η καλλιγράφος του Βοσπόρου, εκδ. Μελάνι, Αθήνα 2006
ΚΟΝΔΥΛΗ-ΜΠΑΣΟΥΚΟΥ Ε. : Αραβικού Πολιτισμού Σημειώματα, Αθήνα 2004
ΜΠΛΟΥΜ T. και ΜΠΛΕΡ Σ: Ισλαμικές Τέχνες, εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 1999
OGUR DERMAN: Calligraphies Ottomans, Réunion des Musées Nationaux, Paris 2000
vendredi 9 avril 2010
Αl Khatt, η τέχνη της γραφής ΙΙ
Η γραφή
«Δεν αναπτύχθηκε η ζωγραφική των όντων, εφόσον αναπτύχθηκε η ζωγραφική της γραφής των όντων..»
Ελένη Κονδύλη-Μπασούκου: Αραβικού Πολιτισμού Σημειώματα.
Το τραγούδι και η καλλιγραφία γεννήθηκαν στη έρημο• έτσι ούτε το ένα ούτε το άλλο φοβούνται την απεραντοσύνη. Η αραβική γραφή προέρχεται από την ναβατοαραμαϊκή, της ίδιας οικογένειας με την συριακή και την εβραϊκή. Το ξεκίνημα της δεν μπορεί να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Υπάρχει η θεωρία ότι η καλλιγραφία αναπτύχθηκε εις βάρος της ζωγραφικής, εξ αιτίας μιας θρησκευτικής απαγόρευσης. Αλλά η ιστορία και το περιβάλλον μπορούν μόνο εν μέρει να εξηγήσουν αυτή την εξέλιξη, γιατί η τέχνη αυτή αντλεί το μεγαλείο της από έναν λαό που υμνεί κυρίως τον λόγο. Οι Άραβες, λαός νομαδικός, λαός της προφορικής παράδοσης, αυτό που αγάπησαν περισσότερο και μετέφεραν στις περιπλανήσεις τους ήταν η ποίηση. Μέσω της απαγγελίας, η λέξη σχημάτιζε γι’αυτούς την εικόνα. Στη συνέχεια ήρθε η γραφή, ο καλλιγραφημένος στίχος, κι’έτσι η εικόνα ολοκληρώθηκε, απόκτησε οντότητα, με το μελάνι του καλλιγράφου μετατράπηκε σε ύλη. Εδώ αρχίζουν να χωρίζουν οι δύο κόσμοι: η Ανατολή της Γραφής και η Δύση της Εικόνας.
Αl Khatt
«…Τέτοια είναι η σημασία της καλλιγραφίας που στην ουσία «γράφει» και «εκφράζει» ένα «μετα-κείμενο», είναι η ίδια μια άλλη απεικόνιση, όχι μόνο του κειμένου, αλλά και του κόσμου και της σχέσης του με την αρμονία, έτσι όπως την οραματίζεται ο κάθε καλλιγράφος. Υπακοή στην παράδοση, μακροχρόνια υποταγή στο δάσκαλο, εμβάθυνση σε ορισμένους κανόνες ζωής και σοφίας, είναι τα εφόδια με τα οποία ο καλλιγράφος μπορεί να ξεπεράσει τις επιταγές του κειμένου, να το ανασκευάσει στην καλλιγραφία του, να του δώσει νόημα πέραν του νοήματος του…»
Ελένη Κονδύλη-Mπασούκου: Αραβικού Πολιτισμού Σημειώματα.
Για πολλούς η καλλιγραφία είναι η ωραία γραφή όπως ορίζεται από την ελληνική ετυμολογία αντίστοιχος όρος στα αραβικά είναι El Khatt όπου το νοηματικό πεδίο της λέξης khatt είναι: γραμμή, ίχνος, γραφή, γραφισμός, καλλιγραφία, μαγεία
Η τέχνη αυτή άνθησε στον αραβομουσουλμανικό κόσμο και έγινε εμβληματική του πολιτισμού αυτού παράλληλα με την μικρογραφία.
Η τέχνη της καλλιγραφίας μέσα από σχήματα, γραμμές και κινήσεις, θέλει να αναπαραστήσει όχι το ορατό αλλά το αόρατο. Το ίδιο το γράμμα ως εικόνα. Το γράμμα είναι η εικόνα στην τέχνη της γραφής.
Πολλές Σχολές καλλιγραφίας είδαν το φως αντλώντας από τον πλούτο των τοπικών τεχνών και όλες επηρεάστηκαν από την χρυσή εποχή του μουσουλμανικού πολιτισμού -8ο- 13ο αιώνα- και από τους τρεις μεγάλους δάσκαλους της σχολής της Βαγδάτης: τον Ibn Muqla, που επέβαλε με το σύστημα της συμμετρικής γραφής την hatt el-mansub τους πρώτους κανόνες, τον Ibn Bawab, τον γιό του θυρωρού, που αντιστοίχησε το γράμμα με την εικόνα του ανθρώπου και στον Mustalsimi, που έδωσε στο γράμμα την πνευματική του διάσταση, έτσι ώστε η κάθε καλλιγραφία ως αρχιτεκτονική μορφή να στεγάζει την ψυχή του γράμματος. Αλλά η αραβική καλλιγραφία δεν έμεινε μόνο στο χαρτί. Η αρχιτεκτονική της οδήγησε στη μνημειακή της διάσταση. Από το Ανάκτορο της Αλάμπρας και το Τζαμί της Κόρδοβας μέχρι τον Μεντρεσέ El Attarin στην Φεζ, κι από το Τζαμί του Ibn Tulun στο Κάιρο και το Μαυσωλείο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή στην Κωνσταντινούπολη μέχρι Ταζ Μαχάλ στην Άγκρα της Ινδίας, τα χειρόγραφα έγιναν ανάγλυφα.
Υπάρχουν δύο είδη γραμμών: οι γωνιώδεις και οι καμπύλες που έδωσαν αντίστοιχα, οι πρώτες την κουφική γραφή -την αγαπημένη της αρχιτεκτονικής-, οι δε δεύτερες τα σχήματα που χρησιμοποιούνται περισσότερο στα χειρόγραφα και τα βιβλία: την thoulouth, την μητέρα των καλλιγραφιών και την γραφή του αντιγραφέα τη naskhi.* Οι Πέρσες παρατηρώντας το πέταγμα των πουλιών δημιούργησαν τη diwani, τη djalli-diwani και τη riqua.**
Η διάσταση των γραμμάτων ορίζεται από το ρομβοειδές αποτύπωμα του «σημείου» που αφήνει το καλάμι για γνώμονα. Έτσι λέμε ότι το γράμμα noun, στην γραφή thoulouth έχει μέγεθος πέντε σημείων, το δε γράμμα mim επτά. Το μέγεθος ενός alef είναι οκτώ σημεία κατ’αναλογία προς τον άνθρωπο, του οποίου το κεφάλι είναι το 1/8 του ύψους του σώματος του. Κατ' επέκταση η γραμμή αυτή βρίσκεται σε αντιστοιχία με τον ρυθμό του τραγουδιού, αλλά και με την διάρκεια των φωνηέντων. Η μονάδα μέτρησης ενός γράμματος σε αντιστοιχία με τον χρόνο της ψαλμωδίας δημιουργούν αναλογίες ανάμεσα στη μουσική και την καλλιγραφία. Για τον λόγο αυτό η γνώση του καλλιγράφου πρέπει να επεκταθεί και στη μουσική και την αρμονία των χρωμάτων.
*Η naskhi προέρχεται ετυμολογικά από το ρήμα «αντιγράφω». Χρησιμοποιήθηκε ως είδος γραφής κυρίως από τους αντιγραφείς χάρη στην καθαρότητά του για την αντιγραφή κρατικών εγγράφων, χειρογράφων και βιβλίων και αργότερα από τον τύπο. Ο αντιγραφέας ήταν επάγγελμα που εξέλιπε με την ευρεία εξάπλωση της τυπογραφίας.
**Η μεγάλη γεωγραφική εξάπλωση του μουσουλμανικού κόσμου είχε ως αποτέλεσμα, μεταξύ άλλων, η καλλιγραφία να αποκτήσει αμέτρητες μορφές έκφρασης. Εκτός από τα είδη που αναφέραμε υπάρχουν ακόμα η περσική, η mouhaqaq, η μαγκρεμποανδαλουσιανή, η mursal, η grbar, η taliq κ.α.
Συνεχίζεται...
lundi 5 avril 2010
Al Hatt, η τέχνη της γραφής Ι
«Από τότε που η εικόνα επιτρέπεται, η ωραία γραφή δεν έχει πια λόγο ύπαρξης.
Η εικόνα είναι από δω και μπρος πανταχού παρούσα στις ζωές μας, αλλά τίποτα δεν θα αντικαταστήσει τη λεπτότητα των λέξεων.»
Γιασμίν Γκατά, Η καλλιγράφος του Βοσπόρου
Δεν νοείται καλλιγράφος που να μην φτιάχνει μόνος του το μελάνι, το χαρτί και το καλάμι του. Για το μελάνι υπάρχουν πολλές συνταγές ανάλογα με τις περιοχές και τις εποχές. Τριαντάφυλλα και κουκούτσια από χουρμάδες γίνονται κάρβουνο που στη συνέχεια ενσωματώνεται σε αραβικό κόμι και διαλύεται σε νερό, το οποίο έχει προηγουμένως αρωματιστεί με ζαφορά και μύρο.
Ξαναδιαβάζουμε στην καλλιγράφο του Βοσπόρου. «Τα μείγματά μου περιείχαν άγνωστες ουσίες που προέρχονταν από εξαφανισμένα φυτά, ζουμιά από τρωκτικά που κόντευαν να ξεκληριστούν, ή μυρωδικά με περίεργα ονόματα, που άλλοτε χρησιμοποιούσαν οι παγανιστικοί λαοί. Τα παρασκευάσματά μου μύριζαν χιλίων χρόνων καπνιά, όξινες οσμές από τους φούρνους των κεραμοποιών, ιδρώτα ή θυμιάματα θυσιασμένων αμνών…»
Οι καλλιγράφοι που ταξίδευαν έφτιαχναν το μελάνι τους με πιο απλούς τρόπους παίρνοντας καπνιά από φούρνο ή φούμο από τις λάμπες λαδιού κι ανακατεύοντας με μέλι και αραβικό κόμι.
Η τέχνη της γραφής αρχίζει από την τέχνη με την οποία φτιάχνεται το καλάμι. Μια αραβική παροιμία λέει για τον άνθρωπο: «Μην είσαι ούτε πολύ σκληρός, γιατί θα σπάσεις, ούτε πολύ αδύναμος γιατί θα συντριβείς». Η εικόνα έρχεται από το καλάμι της γραφής και με το ίδιο σκεπτικό γίνεται και η επιλογή του. Ο καλλιγράφος φτιάχνει μόνος του το καλάμι του, που είναι η προέκταση του χεριού του, η συνέχεια του σώματος και του πνεύματος του.
Μία άλλη αραβική παροιμία λέει: «Βάλε το καλάμι στο αφτί σου και θα σου ψυθιρίσει αυτά που πρέπει να γράψεις.» Το καλάμι στα χέρια του καλλιγράφου είναι σαν την φλογέρα στα χέρια του μουσικού, είναι η σαΐτα, της οποίας το πηγαινέλα από γραμμή σε γραμμή θα υφάνει το κείμενο. Περιστρέφεται στο χέρι δίνοντας κάθε φορά μια γκάμα γραμμών που κανένα άλλο εργαλείο δεν μπορεί να δώσει. Κάποιοι σούφι λένε ότι ο Θεός κρατάει την καρδιά του πιστού ανάμεσα στα δύο δάχτυλα του χεριού του, όπως ο καλλιγράφος το καλάμι του.
Την τεχνική της κατασκευής του χαρτιού από λινό και κάνναβη, μετέφεραν στους Άραβες Κινέζοι αιχμάλωτοι στην Σαμαρκάνδη, τον 8ο αιώνα. Από τότε το χαρτί αντικατέστησε πολύ γρήγορα την περγαμηνή και τον ακόμα παλιότερο πάπυρο. Το χαρτί αφού βραχεί με νερό, θα περαστεί με ένα αφέψημα από φυτικές ουσίες για να μαλακώσει το άσπρο του χρώμα που κουράζει τα μάτια. Το επόμενο βήμα είναι να γίνει λεία η επιφάνειά του. Με ένα ειδικό εργαλείο οι πόροι του θα κλείσουν και θα μείνει να παλιώσει για έναν τουλάχιστον χρόνο προτού χρησιμοποιηθεί.
Συνεχίζεται....
Ι
Libellés :
al hatt,
calligraphy,
αραβική καλλιγραφία,
γραφή
jeudi 1 avril 2010
Doha Calligraphy Biennale
Doha, Waqif Art Center, 23/3-22/4/2010
A slew of activities celebrating the beauty of the ancient art of Arabic calligraphy will take place at the Waqif Art Centre starting tonight as the Doha Arabic Calligraphy Biennale 2010 opens.
Held under the patronage of the Emir, H H Sheikh Hamad bin Khalifa Al Thani, the event is being organised as one of the highlights of the year-long festival of 2010 Doha Capital of Arab Culture.
During the course of the event organised by the Ministry of Culture, Arts and Heritage, a month-long calligraphic exhibition will run together with a set of activities that promote calligraphy, considered the most venerated of Islamic arts.
The activities include lectures and workshops in subjects ranging from typography design, calligraphy tools and paper making to calligraphy in contemporary art and the history of Arabic calligraphy among others. Experts on the art invited to conduct the lectures and workshops include Dalia Islam, Huda Abi Fares, Dr Abdul Ghani Al Ani and Rachida Al Dimassi, who hails from Tunisia.
Specially revered among Islamic art forms, Arabic calligraphy is undergoing a renaissance through efforts of individuals and groups toward enhancing the appreciation of people at present of the art form which originated in the
distant past.
It is worth noting that Qatar has launched a pioneering effort to revive calligraphy with the recent announcement of the establishment of the first-of-its-kind calligraphic institute which will offer a certified course in calligraphy. The month-long event is another proof of Qatar’s commitment to promoting the age-old art which resonates not only with religious import but aesthetic sense as well.
(οι πληροφορίες είναι από το khatt.net. περισσότερα για τον Ghani Al Ani σε επόμενη ανάρτηση)
samedi 20 mars 2010
Στον βραβευμένο για τα ντοκιμαντέρ του δημοσιογράφο Γιώργο Αυγερόπουλο και τον σκηνοθέτη Γιάννη Καρυπίδη, που συνυπογράφουν τη σκηνοθεσία της ταινίας
«Γάζα ερχόμαστε», απονεμήθηκε το βραβείο κοινού στο 12ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης.
Η ταινία αφορά το ριψοκίνδυνο ταξίδι 44 ακτιβιστών από όλο τον κόσμο που ταξίδεψαν από την Κύπρο στη Γάζα το καλοκαίρι του 2008 και έσπασαν έτσι τον ναυτικό αποκλεισμό της περιοχής έπειτα από 41 χρόνια.
Το ντοκιμαντέρ, διάρκειας 49 λεπτών, ήρθε πρώτο στις προτιμήσεις του κοινού με 4.792 ψήφους. Το βραβείο συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο των 10.000 ευρώ. Όπως ανακοίνωσε ο Γιώργος Αυγερόπουλος, τα χρήματα θα διατεθούν για την ενίσχυση της αποστολής και την ανοικοδόμηση της Γάζας.
Οι συντελεστές της ταινίας δήλωσαν πως η επόμενη ταινία τους θα ονομάζεται.... «Γάζα επαν-ερχόμαστε», καθώς ετοιμάζουν νέα αποστολή τον επόμενο μήνα με μεγαλύτερο αριθμό πλοίων.
Διαβάστε περισσότερα εδώ
http://athens.indymedia.org/front.php3?lang=el&article_id=1071162
samedi 13 mars 2010
vendredi 26 février 2010
στο μουσείο quai de branly
16 février 2010-17 juillet 2011
Après Qu’est-ce qu’un corps ? et Planète métisse, la 3e grande exposition d’anthropologie du musée du quai Branly propose au public de découvrir une
« fabrique des images » qui touche les 5 continents. Avec 160 oeuvres et objets, elle invite à un décryptage des grandes productions artistiques et matérielles de l’Humanité pour révéler ce qui ne se voit pas d’emblée dans une image.
Cette compréhension des images se fonde sur 4 grands modèles iconologiques créés par l’Homme, au-delà de tout classement géographique ou chronologique, que ce soit en Afrique, dans l’Europe des XVe- XVIe siècles, dans les Amériques des Indiens d’Amazonie ou des Inuit d’Alaska, jusque dans l’Australie des Aborigènes. L’exposition dévoile ces 4 modèles - traduisant 4 grandes visions du monde - que sont le totémisme, le naturalisme, l’animisme et l’analogisme.
Avec la Fabrique des images, le visiteur découvre les différents principes de déchiffrement selon lesquels les civilisations voient le monde et en rendent compte.
commissariat : Philippe Descola, anthropologue, directeur d’études à l’EHESS et professeur au Collège de France
http://www.quaibranly.fr/fr/programmation/expositions/prochainement/la-fabrique-des-images.html
mercredi 24 février 2010
samedi 13 février 2010
το πανεπιστήμιο συζητάει
Une journée de débats organisée par l’UFR Arts, esthétique et philosophie
Dès sa fondation, en 1969, l’Université de Vincennes a porté un projet impliquant une association permanente entre recherche, enseignement et création. Il s’agissait tout autant de produire un savoir sur la puissance d’émancipation des arts, des lettres ou des sciences, que d’insuffler au sein de chaque discipline des pratiques impliquant des sujets propres à expérimenter par eux-mêmes cette puissance d’émancipation. Les contours mêmes des disciplines ont connu des déplacements significatifs et ce n’est pas sans raison si Paris 8 a été une université pionnière quant à la création de départements nouveaux.
L’histoire de notre UFR s’inscrit de plain-pied dans ce combat, notamment dans le souci qu’ont les disciplines artistiques et la philosophie de faire que la création soit considérée comme une activité universitaire, pleinement intégrée dans le champ de la recherche, au même titre que toute activité de théorisation ou de critique. Revendiquer une place centrale pour la création et les pratiques artistiques au sein de notre UFR a consisté –et consiste toujours- à exiger la reconnaissance de la réalité ontologique de notre pratique universitaire ; tant pour ce qui concerne nos activités de chercheurs que d’enseignants, les unes et les autres reposant sur le postulat fondamental que les étudiants ne sont pas là pour recevoir un savoir académique, mais pour construire un parcours original, qui les conduit à terme à un acte de création, qu’il s’agisse de la réalisation de pratiques artistiques ou bien de création théorique.
Journée sur le devenir des Arts à l'Université à l'heure de la LRU Mardi 16 février
Paris 8
mardi 2 février 2010
η Αφρική της Ελένης
"...Είμαι, μέσα από το ταξίδι, μια διά βίου φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο, που λέγεται 'Αφρική' και που δεν μπορεί να συγκριθεί με κανένα από τα κοσμικά πανεπιστήμια […] Η Αφρική προϋποθέτει εκπαίδευση, για να την καταλάβεις, για να τη δεχτείς και να σε δεχτεί...", γράφει η Ελένη Γκίνου, που δηλώνει "αιχμάλωτη" της μυστηριακής αυτής ηπείρου, μια αιχμάλωτη όμως που κάθε άλλο παρά να σπάσει θέλει τα δεσμά.
"...πιστεύω ακράδαντα ότι το ταξίδι στην Ευρώπη είναι η πρωτοβάθμια εκπαίδευση, το ταξίδι στην Αμερική η δευτεροβάθμια, ενώ το ταξίδι στην Ασία η τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όταν ο ταξιδευτής έρχεται οπλισμένος με τα παραπάνω εφόδια, θα εκπαιδευτεί στην Αφρική σε μεταδιδακτορικό επίπεδο πάνω στις απλές αλλά και ύψιστες αξίες της ζωής..."
Η Ελένη Γκίνου γεννήθηκε στη βόρεια Ελλάδα, την Πτολεμαΐδα, αλλά σ' αυτό το διαρκές ταξίδι της στην Αφρική ανακαλύπτει συνεχώς εικόνες, χρώματα και μυρωδιές από τη γενέθλια γη. Διαρκής "πυξίδα" του ταξιδιού της είναι η αναζήτηση του "εγώ" και του "άλλου", αυτής της διαλογικής σχέσης που καθορίζει την ίδια την πορεία της ζωής ενός ανθρώπου.
"Εκεί-γράφει-γεννιέσαι "Aλλος" και "Αλλού"
Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο της Ελένης Γκίνου, "Αφρικής Μέθεξη", εκδόσεις Μίλητος.
mardi 26 janvier 2010
στον εξάντα
Οι επιστήμονες θεωρούν το Μπαγκλαντές ως το σημείο 0 της κλιματικής αλλαγής.
Καθώς λιώνουν οι πάγοι, η στάθμη των θαλασσών ανεβαίνει και αυτή η παράκτια χώρα της Νότιας Ασίας βυθίζεται. Στο Μπαγκλαντές, περίπου 20 εκατομμύρια άνθρωποι υπολογίζεται ότι πρόκειται να εγκαταλείψουν τις εστίες τους μέχρι το 2050 και να γίνουν περιβαλλοντικοί πρόσφυγες.
Πρόκειται για έναν νέο και σχεδόν άγνωστο όρο, που περιγράφει, όμως, την εμφάνιση του πραγματικού προσώπου της κλιματικής αλλαγής. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, μέχρι το 2050, οι οικολογικοί πρόσφυγες θα ξεπεράσουν παγκοσμίως τα 250 εκατομμύρια, περνώντας τα σύνορα των χωρών τους.
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι οι επιπτώσεις δε θα συγκρίνονται ούτε με την πυρηνική απειλή και ο κόσμος μας θα μετατραπεί σε μια διαρκή εμπόλεμη ζώνη όπου κανείς δε θα ζει σε ειρήνη...
Σενάριο, Σκηνοθεσία: Γιώργος Αυγερόπουλος / Οργάνωση θέματος & Επιτόπια Έρευνα: Γεωργία Ανάγνου / Διευθυντής Φωτογραφίας: Αλέξης Μπαρζός / Συντονισμός, Επιμέλεια Έρευνας: Άγγελος Αθανασόπουλος / Οργάνωση & Διεύθυνση Παραγωγής: Αναστασία Σκουμπρή / Μοντάζ : Γιάννης Μπιλήρης, Άννα Πρόκου / Πρωτότυπη Μουσική: Γιάννης Παξεβάνης / Μία παραγωγή της SMALL PLANET για την ΕΡΤ © 2009 - 2010
lundi 11 janvier 2010
Timbuctu
Το Τιμπουκτού, ένα απομακρυσμένο μέρος κάποτε, αναπτύχθηκε σε μια ευημερούσα πόλη με τρία πανεπιστήμια και βιβλιοθήκες με μεγάλο αριθμό χειρογράφων,οι οποίες ανακαλύφθηκαν μερικές δεκαετίες πριν από τις φημισμένες βιβλιοθήκες της Οξφόρδης και του Κέιμπριτζ, στην Αγγλία.
Τα πανεπιστήμια αυτά ήταν η έδρα της κλασσικής αφρικανικής φιλολογίας, της οποίας την ύπαρξη η Δύση αγνοούσε μέχρι πρόσφατα.
Η συγγραφέας Aminatta Forna, η οποία μεγάλωσε στη Σιέρα Λεόνε, ταξιδεύει στις πανέμορφες περιοχές του Τιμπουκτού σε αναζήτηση των παλιότερων συγγραμμάτων της Αφρικής και προσπαθώντας να κατανοήσει τον τρόπο συντήρησής τους. Στο δρόμο της συναντά ντόπιους που έχουν επωμισθεί με το καθήκον να στρέψουν την προσοχή του κόσμου στο θέμα αυτό. Προσπαθεί δε να βρει απάντηση στο ερώτημα πόσο διαφορετική θα ήταν η κατάσταση στην Αφρική εάν η γραμματεία του Τιμπουκτού είχε ακμάσει απ άκρη σ΄ άκρου της ηπείρου.
Το Τιμπουκτού χαρακτηρίστηκε ως μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς το 1988.Στη διάρκεια των τελευταίων 30 χρόνων γύρω στις 20 βιβλιοθήκες έχουν χρηματοδοτηθεί για να στεγάσουν συλλογές βιβλίων και χειρογράφων γραμμένα από τους προγόνους της πόλης. Στην πραγματικότητα υπολογίζεται ότι έχουν διασωθεί πάνω από 700.000 χειρόγραφα από τις βιβλιοθήκες των πανεπιστημίων πολλά από τα οποία χρονολογούνται από το 13ο αιώνα.
Η Aminatta Forna ανακαλύπτει ότι οι άνθρωποι του Τιμπουκτού είναι περήφανοι για την κουλτούρα τους και την κληρονομιά τους. Διακατέχονται δε από μια ακατάβλητη αποφασιστικότητα να ανακαλύψουν περισσότερα γύρω από το ποιοι είναι και από πού προέρχονται μέσα από αρχαία κείμενα των προγόνων τους.
Inscription à :
Articles (Atom)