Ανθρώπινα μέτρα

Ανθρώπινα μέτρα/
Σαν ευτυχία
σαν έρωτας, σαν σιωπή
σαν φως, σαν θάνατος

Παρασκευάς Καρασούλος



Μέσω επάλληλων συλλογιστικών αξόνων, οδηγηθήκαμε στον τίτλο και κυρίως, στην ουσία της έκθεσης: «ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΜΕΤΡΑ».

Επιθυμία μας ήταν να αφήσουμε τους συμμετέχοντες να μιλήσουν για όσα τους ενθουσιάζουν και τους φοβίζουν, τους εμπνέουν και τους απασχολούν κατά τη συνομιλία τους με την ανθρώπινη φιγούρα: για τον «κόσμο» μέσα στον κόσμο του πίνακα. Για την εμπαθή σχέση με το μοντέλο που άλλοτε προσλαμβάνεται και άλλοτε προέρχεται από το οικογενειακό και φιλικό περιβάλλον ακολουθώντας με διαφορετικό τρόπο τις επιθυμίες και τις ανάγκες του ζωγράφου. Για τις «μυστικές φιγούρες» που ίσως κρύβονται κάτω από τις ορατές. Για την έκπληξη και την αποκάλυψη της ανθρώπινης συνθήκης. Για τις ιστορίες των ανθρώπων και για τις ανθρώπινες σχέσεις. Για τη συνομιλία και την απώλεια, τη δημιουργία, την ομορφιά, την αρρώστια και το γήρας. Για την αυτοβιογραφική διάσταση κάθε πίνακα. Για τις αντιφατικές συνθήκες της συγκίνησης και της εμπάθειας, της αγωνίας και της αμείλικτης ροής του χρόνου που ελλοχεύουν κάτω από την επιφάνεια του κάθε πίνακα. Για το εμφανές και το υπαινικτικό. Για το φως και τη σκιά, το περίγραμμα και τον ασαφή όγκο. Για το προφανές και το εφευρημένο. Για την αφηγηματικότητα και την αλληγορία. Για τη σωματικότητα και το άυλο. Για το ντυμένο και το γυμνό. Για το οικείο «εδώ» του εργαστηρίου και τη δυνητική μετάβαση σε ένα αιωρούμενο σύμπαν. Για τη λεπτή ισορροπία μεταξύ του ορατά αντιληπτού και της περιρρέουσας έννοιας. Για τη σχέση της φιγούρας με τη συνολική σύνθεση. Για τη διαπίστωση πως «σημασία δεν έχει να κάνεις ό,τι βλέπεις αλλά να συνειδητοποιείς πώς, όλα όσα βλέπεις, ενώνονται μεταξύ τους...». Για τη σημασία του χώρου όπου η φιγούρα εγκαθίσταται και ανασαίνει, αυτού του φαντασιακού χώρου που σύμφωνα με τον Scott Noel επεμβαίνει και συχνά αντιδιαστέλλεται με τον πραγματικό και τα συμβάντα του, τρεπόμενος στον «χώρο της επιθυμίας» του ζωγράφου, τρεπόμενος σε έναν χώρο πιο αληθινό από τον πραγματικό. Για την ανίχνευση του εσώτερου κόσμου της ανθρώπινης μορφής πέρα από την καταγραφή των ιδιαίτερων φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών της. Για την ανάμνηση των μεγάλων ζωγράφων της ανθρώπινης μορφής: του Giotto, του Fra Angelico, του Piero della Francesca και του Michelangelo, του Bellini, του Veronese, του Tintoretto, του Greco, του Τισιανού και του Caravaggio, του Van Eyck, του Durer, του Ter Borch, του Rembrandt, του Hals και του Vermeer, του Goya και του Velasquez, του Poussin, του Hogarth, του Corinth και του Blake, του Chardin και του Gericault, του Degas, του Corot, του Cezanne, του Matisse, του Vuillard και του Picasso, του Kokoshka, του Beckman, του Balthus,του Chaim Soutine και του Leon Kossoff , του Francis Bacon, του Lucian Freud και της Paula Rego, του Winslow Homer, του Edward Hopper και του Edwin Dickinson. Για τον τρόπο και για το μέσο: μοντέλο εκ του φυσικού ή επινοημένο, αποτύπωση μέσω φωτογραφίας, ηλεκτρονικού υπολογιστή ή βίντεο, εκούσια σύνθεση ετερόκλητων στοιχείων, μυθοπλασία. Για το λάδι, το ακρυλικό, το μολύβι και το κάρβουνο, για το σχεδιασμό και το σβήσιμο, για το πλάσιμο και το σχίσιμο. Για την ικανότητας του ζωγράφου να δημιουργεί σύγχρονους κόσμους με παραδοσιακά μέσα. Για τους κόσμους αυτούς που αρθρώνονται ίσως ακόμη δυναμικότερα υπό το βλέμμα και για το βλέμμα του πεπαιδευμένου θεατή. Για τη φρενίτιδα των μικρών συμβάντων που εγκαθίστανται στον καμβά. Για τους αφαιρετικούς και μονοχρωματικούς όγκους μοναχικών ανθρώπων που εξαϋλώνονται στον προσδιορισμό και στην τροχιά της ίδιας τους της κίνησης, καθώς ο εσώτατος πυρήνας της φόρμας, της ύλης και του χρώματος τρέπεται σε περιπετειώδη προορισμό. Για το δισταγμό μεταξύ του ορατού και του εμμέσως γνωστού. Για το αιωρούμενο μοτίβο της ανθρώπινης παρουσίας πέρα από την απόπειρα αποτύπωση μιας συγκεκριμένης ανθρώπινης φιγούρας.

Πόσα από αυτά μπορεί άραγε να συμπεριλάβει μια έκθεση με θέμα τα «ανθρώπινα μέτρα»; Αρκετά, ελπίζουμε, ώστε να συνεχίσει ο διάλογος σε μια εποχή που τον έχουμε απελπιστική ανάγκη, τόση όσο και την ίδια την τέχνη.


Ίρις Κρητικού
Νοέμβριος 2010